Financiering van een webshopovername

Wanneer een koper de bedrijfswaarde van een overnamekandidaat bepaalt, zijn de meesten druk aan het berekenen hoe en wanneer zij deze investering terugverdienen. Ziet een koper dit op korte termijn gebeuren, dan is de kans op een succesvolle overname des te groter. Maar de vraag is hoe deze overname vervolgens wordt bekostigd. Lang niet elke koper heeft de overnamesom zomaar op zijn rekening staan. De financiering is een niet te onderschatten onderdeel van het overnameproces, en de verkoper kan hier een grote rol in spelen. Beide partijen dienen hier dan ook uitvoerig bij stil te staan. 

Als koper wil je over het algemeen snel voldoende rendement op het geïnvesteerde vermogen. Er zijn natuurlijk al inkomstenstromen, maar de meeste kopers laten het daar niet bij. Zij zullen hun netwerk en expertise inzetten om de cijfers positiever uit te laten vallen. Zodoende zullen ze in de praktijk sneller rendement creëren dan van tevoren is bedacht. Dit lukt alleen als de overname goed te financieren is. De vijf populairste financieringsvormen voor webshopovernames bespreken we hieronder. 

9.1 Financieringsbronnen

Cash

In de meeste gevallen wordt de totale som bij overname direct overgemaakt. Veel kopers hebben al een onderneming (gehad) en liquide middelen opgebouwd. Daarnaast zijn overnames in de e-commerce ten opzichte van de rest van het mkb vaak relatief klein; de overnamesom is in veel gevallen niet hoger dan € 100.000. Kopers zullen deze overnames vaak uit eigen zak betalen.

Friends, family and fools

Als de bedragen wat hoger worden of als de koper het geld niet (volledig) zelf kan opbrengen, wordt vaak de hulp ingeschakeld van bekenden. Fiscale durfkapitaalregels, zoals de oude tanteagaathregeling, zijn in 2011 komen te vervallen. Desondanks wordt er nog altijd veel door bekenden gefinancierd. Zeker bij bedragen die net te hoog zijn om zelf te financieren maar nog altijd goed te overzien zijn, is de steun van bekenden nodig.

Je kunt kiezen voor een leenconstructie of je kunt ervoor kiezen om te laten deelnemen in het aandelenkapitaal. Mocht je kiezen voor een lening: zorg dat de afspraken schriftelijk zijn vastgelegd en minimaal de wettelijke rente wordt betaald. Doe je dat niet, dan merkt de Belastingdienst de lening aan als gift en moet de verstrekker er alsnog belasting over betalen.

De bank

Binnen het mkb is het imago van de bank aan het veranderen van een sparringpartner en vertrouwenspersoon in dat van een technologisch bedrijf dat het betalingsverkeer regelt. Vroeger was er op elke straathoek wel een vestiging van een bank te vinden, tegenwoordig wordt er vooral advies ingewonnen bij financieel adviseurs, boekhouders en administratiekantoren. Hoewel ruimte ontstaat voor alternatieven, is de bank nog altijd de grootste financier van het mkb. Wel is de bank steeds voorzichtiger met risicovolle ondernemingen. Een overname zal de bank dus alleen willen financieren met het juiste onderpand en voldoende zekerheden. Een volledige financiering van een overname door de bank komt dan ook vrijwel niet voor. 

De oud-eigenaar

In de e-commerce gebeurt het relatief weinig, maar binnen het klassieke mkb worden bedrijfsovernames regelmatig (mee)gefinancierd door de oud-eigenaar. Bij familiebedrijven is het zelfs de populairste vorm. Dat klinkt gek, maar de gedachte dat een overnamesom stijgt als er weinig extra financieringskosten bij komen kijken, maakt dit wel logischer. Stel, jij komt een prijs van € 200.000 overeen maar hebt maar € 100.000 beschikbaar. Dan kun je met de oude eigenaar afspreken dat hij jou een lening verstrekt voor het deel dat je nog niet kunt betalen. Onderling kun je afspreken welke rente/aflossing er vervolgens plaatsvindt en/of aandelen, voorraad of misschien zelfs het hele bedrijf als onderpand kunnen dienen. Als de bank je de deur wijst en je eigen portemonnee te wensen overlaat, is dit een alternatief om te overwegen. Let er wel op dat dit voor de verkoper een relatief risicovolle manier van financieren is.

Alternatieve financiering

Bovenstaande financieringsvormen komen verreweg het meeste voor. Vanzelfsprekend zijn er alternatieven. Denk aan crowdfunding, subsidies, investeerders of betalen in natura – een tijdelijk dienstverband, bijvoorbeeld. Hoewel duurder dan bijvoorbeeld de bank, kan het voordeliger zijn om met een crowdfunder in zee te gaan. Financiering via crowdfunding kan als marketing fungeren en nieuwe klanten aantrekken. Als extraatje kun je de bijdragers een korting op jouw assortiment aanbieden. Bovendien is een succesvolle crowdfundingscampagne een validatie door de markt van het businessplan: een zichtbaar bewijs van de levensvatbaarheid van je bedrijf. Alternatieven zoals deze zijn sterk in opkomst als het gaat om werkkapitaal en groeikapitaal. Het is wel iets duurder dan bancair financieren. 

Overnamefinanciering is dus op verschillende manieren mogelijk. De koper moet vooral voldoende speling houden bij de afbetaling om eventuele tegenvallers op te vangen. Kopers rekenen zich vaak te rijk; dat hoort deels bij ondernemen. In de praktijk vallen de inkomsten in de eerste jaren vaak tegen, door onvoorziene zaken, nieuwheid, investeringen en wisselingen in leveranciers en klantenkring. Het is dus aan te raden om als koper voor ‘lang geld’ te kiezen. Je loopt het minste risico door financiering met eigen vermogen, investeringen door partners of een langlopende lening van doorgaans vijf tot zeven jaar. 

9.2 Aandachtspunten

Betalen in termijnen

De waarde van een bedrijf is in veel gevallen gebaseerd op de terugverdientijd. Maar de daadwerkelijke terugverdientijd weet je pas wanneer die wordt gerealiseerd. Daarom wordt incidenteel pas afgerekend nadat resultaten zijn behaald. Van tevoren wordt op papier bijvoorbeeld een deel van de winst over een bepaalde periode besproken, een zogenoemde earn-out. Als verkopers te optimistisch zijn over de toekomst of weinig kopers interesse tonen, wil deze betalingsregeling nog weleens van pas komen. Let wel op: dit is de meest risicovolle financieringsvorm voor een overname en wordt zelden aangeraden. Waarom? Omdat onduidelijkheden en misverstanden snel kunnen ontstaan, bijvoorbeeld over wat winst is en wat niet. Stel dat de nieuwe eigenaar kosten gaat maken en investeringen doet die de oud-eigenaar niet gedaan zou hebben. Dan ontstaat de gedachte dat dit is gedaan om maar geen overnamesom te hoeven betalen. Het biedt dus geen garantie voor een succesvolle afloop. Als je hiervoor kiest, maak dan duidelijke afspraken en laat je eventueel bijstaan door een jurist.