Het succes van webwinkels in Nederland

Webwinkels zijn booming business. Tussen 2007 en 2018 is het aantal geregistreerde webwinkels in Nederland gegroeid tot circa 70.000. Ter vergelijking: het totale aantal detailhandelvestigingen exclusief webwinkels nam in deze periode met 6% af (2). Achter dit indrukwekkende groeicijfer gaat een hoge dynamiek schuil. Niet alleen worden jaarlijks veel webwinkels gestart, ook worden er veel opgeheven. 

Een webwinkel starten is dan ook eenvoudig. Voor een paar tientjes per maand heb je al een professionele webshop. Hier een daadwerkelijke business van maken, is een ander verhaal. Naast succesvolle webwinkels zijn er ook genoeg webwinkels die een kwijnend bestaan leiden en na enige tijd weer worden opgeheven. Faillissementen komen binnen de webwinkelbranche relatief weinig voor, omdat de ondernemingsrisico’s bij het gros van de webwinkels klein zijn: de meeste worden gerund vanuit huis, zijn volledig met eigen geld gefinancierd en hebben geen werknemers in dienst. 

Vier jaar geleden heeft de Hogeschool van Amsterdam de succes- en faalfactoren van webwinkels in Nederland uitvoerig onderzocht. Wat drijft een eigenaar ertoe zijn webwinkel op te heffen, en waarom zou je kiezen voor een overname?

1.1 Hoe succesvol zijn webwinkels in Nederland?

Ongeveer de helft van de 70.000 Nederlandse webwinkels heeft een omzet van minder dan € 10.000. Daarop volgt circa een derde met een jaaromzet tussen € 10.000 en € 50.000. Slechts 5% heeft een omzet tussen € 50.000 en € 100.000. Een omzet van € 100.000 of meer is weggelegd voor 14% van de Nederlandse webwinkels. Daarnaast blijkt dat twee op de tien eigenaren een modaal inkomen uit hun webwinkel halen. Eén op de twintig winkeliers heeft dit sinds de start van hun bedrijf elk jaar weten te behalen. 

Een webwinkel runnen is voor de meesten dus geen vetpot. Dit heeft meestal te maken met de tijd en aandacht die webwinkeleigenaren in hun bedrijf steken. Want het overgrote deel van de shops wordt gerund door één eigenaar die ook studeert, een (parttime)baan of een gezin heeft. Voor dit type ondernemers is de webwinkel vooral een leuke bijverdienste.

Onder eigenaren zijn tevreden klanten en financiële gezondheid de belangrijkste maatstaven voor succes. Of de webwinkel meer energie geeft dan kost, is ook een voorname factor. Dit varieert wel naar omvang van het bedrijf. Voor eigenaren met een jaaromzet van minder dan € 50.000 gaat het om een leuke bijverdienste. Voor ondernemers met meer dan € 50.000 omzet is het realiseren van minimaal een modaal inkomen een kritieke prestatie-indicator (KPI); voor hen zijn jaarlijkse winstgroei en een toenemend marktaandeel ook van grote invloed.

1.2 Waarom stoppen webwinkels ermee?

Ruim de helft van de online ondernemers acht de kans groot tot zeer groot dat hun bedrijf over vijf jaar nog in leven is. Cijfers van de Kamer van Koophandel laten echter zien dat 60% van de webwinkels binnen vier jaar na oprichting alweer ter ziele is, vergelijkbaar met de start van alle nieuwe bedrijven. Zoals eerder gezegd zijn faillissementen echter zeldzaam in de webwinkelbranche. De meeste shops worden dus simpelweg opgeheven. 

De overgrote meerderheid van de webwinkels stopt de activiteiten om persoonlijke redenen. Denk aan gezondheid, een verstoorde werk-privébalans en tijd en energie (zie onderstaande figuur). Bedrijfseconomische oorzaken spelen een kleinere rol wanneer een webshophouder besluit te stoppen. Maar ook dit varieert naar omzet. Webwinkels met minder dan € 50.000 omzet hebben bovenal persoonlijke redenen om te stoppen. Grotere webwinkels zijn juist afhankelijker van bedrijfseconomische factoren. 

Voor zo’n 30% van de webwinkelhouders is een bedrijfsovername aanleiding om te stoppen. Hoe hoger de omzet van de onderneming, hoe vaker een bedrijfsovername als reden genoemd wordt om de zaak op te schorten. Bij grotere webwinkels met een omzet van € 100.000 of meer ligt dit percentage zelfs op 60. Daarmee is een webshopovername voor eigenaren met meer dan € 100.000 omzet de belangrijkste overweging om te stoppen met hun bedrijf.

1.3 Bij welke webwinkels is een webshopovername een overweging om te stoppen?

Niet alle ondernemers staan open voor een webshopovername. We hebben onderzocht welke kenmerken de kans vergroten dat een webwinkeleigenaar een bedrijfsovername als overweging noemt om te stoppen. De uitkomsten van deze analyse worden samengevat in de onderstaande tabel:

(2)  Measuring the internet economy in The Netherlands: a big data analysis – CBS (2018).